| Chè Sài Gòn | for everyone |
Chè Sài Gòn
Chè đây là chè để... ăn, không phải trà mạn, trà ướp hương hay trà tươi để uống như cách gọi của miền Bắc.
Chè có chè khô như chè nếp cẩm, bí đỏ,... chè loãng như chè hạt sen, đậu xanh phổ tai... múc ra chén ăn hoặc cho vào ly đập đá tùy ý.
Miền Bắc thời tiết thay đổi rõ rệt nên chia ra mùa lạnh ăn chè nóng có nhiều gừng: bánh trôi Tàu, chè bà cốt,... mùa nóng thịnh chè đậu đen, đậu xanh,... cho “mát”. Miền Nam có lúc mát mẻ nhưng không bao giờ rét nên chè đá hầu như ăn quanh năm.
Chè là món thông dụng sáng trưa chiều tối đều ăn được nhưng không giống như xôi, bún hay bánh mì có thể no bụng, chè là thức tráng miệng sau món mặn, như bữa lỡ, như món ăn chơi đứng một mình...
Nhiều quán chè được biết đến rộng rãi ở thành phố. Cách đây nhiều năm là quán chè Huế nằm trên đường Trần Bình Trọng, khách ngồi đầy trên vỉa hè - nay chủ đã xuất cảnh. Cũng giống như hàng chè ngoài chợ thường kèm xôi, chè Bùi Thị Xuân bán xôi gà quay; chè Mỹ nằm gần trường học có gỏi đu đủ và cá viên chiên, mới đầu nhiều người tưởng nhập cảng từ Hoa Kỳ, hào hứng tấp vào ăn thử thì té cũng bấy nhiêu thứ chè thông thường, Mỹ chỉ là tên chủ nhà thôi; đồng nghĩa chè Cung Ðình xuất hiện nhiều nơi vẫn đậu xanh, đậu đen... quen thuộc, riêng chè bắp được quảng cáo nấu bằng bắp chuyên chở từ Cồn Hến ngoài Huế vào, không biết Cồn Hến trồng được bao nhiêu bắp cung cấp cho nhiều quán chè Cung Ðình nhưng khi ăn hoàn toàn không khác gì chè bắp ngoài chợ; gánh chè nằm trên lề đường Trần Quý Cáp, sạp chè vỉa hè Cao Bá Nhạ kèm xôi vò, Nguyễn Cư Trinh kèm xôi hoa cau, dưới ánh đèn đường vàng vọt khách vẫn lui tới nườm nượp, người ăn tại chỗ, người xếp hàng xách mang về. Chiều tối không còn chợ búa nữa, hàng chè lan ra lề đường. Bấy nhiêu thứ chè mà khách ăn hoài không chán.
Chè Tàu thường được bán ở xe, một xe chè Tàu khá ngon ở đường Trần Quý Cáp nhưng nổi tiếng nhất là hai quán chè nằm trên đường Châu Văn Liêm và Trần Hưng Ðạo B đối diện cư xá Ðại Quang Minh, nhiều món chè thoang thoảng vị thuốc Bắc như chè đậu đỏ nấu với vỏ quýt chẳng hạn, người Việt không quen khẩu vị không thích lắm. Theo quan niệm Ðông y, đậu xanh mát ăn vào mùa Hè thì tốt, đậu đỏ và đậu đen ấm thích hợp cho người già. Tuy nhiên nếu đang uống thuốc bắc mà ăn chè đậu xanh thì sẽ bị “rã” thuốc ngay.
Nguyễn Tri Phương có mấy hàng chè Thái còn to hơn cả nhà hàng vì chiếm diện tích hai gian nhà liền nhau, bày chiếc thùng tô nô đựng chè đóng bịch sẵn nằm hoành tráng ngoài lề đường để tiện bán cho người ghé mua. Chè Thái có vẻ “mốt” nhưng người lớn tuổi không thích lắm vì quá béo, quá nhiều nước dừa, sầu riêng pha trong đó. Có vẻ chè Thái thịnh phía Chợ Lớn nhiều hơn ngoài Sài Gòn vì đi sâu vào Hải Thượng Lãn Ông, lại một hàng chè Thái tuy bình dân nằm trên vỉa hè ngoài cổng một ngôi trường nhưng buổi tối đông nghẹt, xe đậu ken chật, người ngồi chen chúc sát nhau.
Những hàng chè ngon nhiều người biết đến ăn đông đúc do chè nào có mùi đặc trưng của nguyên liệu ấy, vị béo ngọt và thơm của nước đường và nước cốt dừa thực sự chứ không phải ngọt đường hóa học, vị béo hóa học hay hương liệu hóa học nốt.
Nổi tiếng từ lâu là chè Hiển Khánh nằm trên đường Nguyễn Ðình Chiểu chỉ bán thạch và chè đậu xanh đánh có thêm vài loại bánh cổ truyền như su sê, bánh gai, bánh khảo... Sau này cũng có một vài quán tương tự như quán thạch chè trên đường Nguyễn Trãi bán thêm thạch dừa. Gánh rong sương sa, sương sâm, sương sáo, mủ trôm, mủ gòn... thường bán thêm chè đậu xanh đánh. Ly đậu xanh tán nhiễn đặc quánh nằm ngay ngắn thành dãy trong chiếc tủ kính nhỏ, rất hay là úp ngược mà đậu không hề bị chảy xuống. Gánh tàu hũ có một âu bột lọc con tằm màu trắng và xanh lá dứa ăn riêng hay sớt chung vào tàu hũ đều ngon cả.
Trước kia buổi tối hay có những gánh chè đậu đen bán rao khắp xóm. Bây giờ tối đến nhà nào nhà nấy đóng kín cửa xem TV, xem phim video, không ai mở cửa ngồi trước nhà hóng mát, trò chuyện với hàng xóm ngóng hàng chè đi qua để trời mát ăn một chén chè nóng, trời nóng ăn ly chè lạnh. Hàng bánh mì, cà rem... bán rong đều phải rao hàng qua băng cát sét để tiếng rao xuyên qua lớp cửa đóng lọt vào nhà người ta. Chưa đuổi kịp đến việc rao hàng qua máy thì gánh chè kẽo kẹt đã mất dấu, trong nhà sẵn các món ăn thức uống đóng hộp, đóng chai mới mẻ, chẳng còn ai muốn ăn món chè xem chừng quá cũ kỹ, đơn điệu đó nữa.
Vả gánh chè không còn giữ địa vị độc tôn vì siêu thị bán thạch dừa, bột thạch và mè đen khô chế nước sôi thành chè ăn ngay, sương sa hột lựu đóng bịch, chè khoai tím, đậu xanh, táo xọn... bán ly mua về chất đầy trong tủ lạnh muốn ăn lúc nào cũng có sẵn. Tuy không ngon bằng chè mới nấu nhưng tiện lợi, hỏi sao bà gánh chè không buồn đời bỏ đi đâu mất, chỉ khiến những người hoài cổ đôi khi thấy nhớ vắng...
Từ xưa đến giờ, trước cổng trường học bao giờ cũng đậu xe chè với món chè nghìn năm không thay đổi là đậu xanh, đậu đỏ. Sau này thêm cocktail toàn trái cây vẫn được ghép chữ “chè” đằng trước thành chè cocktail gồm dứa và mít xé sợi, chuối khô xắt hạt lựu, mứt đu đủ sợi dài nhuộm xanh đỏ, thêm xi rô và đá bào thành một thứ chè vừa ăn, vừa uống, nhìn đẹp mắt và ăn ngon miệng. Ai trong đời làm học trò không từng nhiều lần đứng ăn ly chè quen thuộc ở những xe chè quen thuộc này.
Hàng nước trang trí lịch sự nhưng hàng chè thì không. Các quán chè thường nằm gần trường trung học vì học sinh tiểu học không đủ tiền vào đó, sinh viên đại học ngồi quán uống nước chứ không ăn chè nữa. Vì thế nếu không là quán cạnh trường thì chè đều đổ bộ ra ngoài vỉa hè.
Bây giờ phong trào ăn kiêng lên cao nên nhiều hàng chè cho đường vừa phải chứ không ngọt lắm. Dù sao bản chất của chè là rất ngọt, mau ngán nên ăn hương ăn hoa, chẳng ai làm cả tô bao giờ. Chè luôn luôn được múc vào những chiếc chén be bé xinh xinh ba hay bốn ngàn đồng. Giá thấp như vậy nên khó ai đầu tư những tiệm chè đẹp mắt trong khi quán trà sữa trân châu, quán donut với lối trang trí sặc sỡ Tây phương, mọc ra nhan nhản khắp nơi thu hút đông đảo giới học sinh, sinh viên. Ðám teen mặc quần áo kiểu Hàn Quốc, phong thái thời trang vào những quán đó có vẻ... sành điệu hơn, thích hợp hơn quán chè cũ rích, muôn đời không thay đổi.
Ngoài những món chè lưu truyền từ xưa, chè cũng được thay đổi, chế biến mới lạ như chè nha đam, chè sakê, kiwi... Nếu không phải giỗ chạp tết nhất thì người ta thường ăn chè ngoài đường hơn mất công nấu nướng ở nhà.
Một bà cụ theo đúng nếp xưa, cứ mồng một và rằm mua nải chuối để lên bàn thờ cúng. Nải chuối hơn mười quả ăn đâu có hết, bỏ thì phí nên cúng xong, bà lụi cụi nấu chè chuối. Cả một nồi chè to thơm ngon nhưng do nước dừa không để lâu được, bà lại tìm người mang biếu. Thành thử đều đặn mỗi tháng hàng xóm được ăn chè chuối miễn phí hai lần. Sắp đến ngày thi cử, các hàng chè rất đông khách vì lũ sĩ tử đua nhau ăn chè đậu. Ðậu gì cũng được: đậu xanh, đậu trắng, đậu ván... Nhờ chén chè nhỏ bé chứa những hạt đậu tầm thường đó mà niềm tin được đẩy lên cao không tưởng tượng nổi. Lại có năm thiên hạ truyền tai nhau bài sấm nếu ăn món chè nấu bằng năm loại đậu thì sẽ tránh được ngày tận thế. Thế là thiên hạ ào ào mua đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu trắng, đậu phọng... nấu nồi chè ngũ vị. Ăn một chén chè lủng củng hạt nhừ, hạt sượng, hạt bở, hạt trai... mà giữ được mạng sống trên cõi đời này thì cũng đáng!
Thế mới biết chè xem ra cũng... nhiều chuyện!
ST
 |
cuoidekhonggia wrote on Mar 29, '10
Em se đến từng quán chè trong entry này để 'tính sổ' hi hi.
Anh ơi sao không quảng cáo cho 1 loại chè có tên là 'chế ma phổ' - chè mè đen |
 |
hoangvankhanh wrote on Mar 29, '10
Trời ơi, 1 bài về chè dài ơi là dài.
 Minh họa liền :D  Anh viết về chè dài thế, vậy em đố anh đây là chè gì? ;)) |
|
hoangvankhanh wrote on Mar 30, '10
hhiihih... phần thưởng là chờ anh S về dẫn tụi mình đi ăn chè. kkeekeke ;))
|
The ai doan trung co thuong kg, hoangvankhanh? :) 
|
hoangvankhanh wrote on Mar 30, '10
hiihihi... Anh trai giỏi quá. Chè bắp nước dừa đó. Ngon tuyệt cú mèo luôn nha ;))
|
|
cuoidekhonggia wrote on Mar 30, '10
Hehe vay de em suu tam thiet nhieu dia chi cho anh S ve hen hehehe
|
|
hoangvankhanh wrote on Mar 30, '10
trời ơi, fải sưu tầm địa chỉ mấy món mặn nữa nha. Ăn ngọt ngán lắm ;))
|
 |
snowsmiles wrote on Apr 4, '10
Anh bên này mà sưu tập ở đâu ra một loại địa chỉ các loại quán cũng như tên chè. Bái phục, bái phục.
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét